Een flinke rukwind en één van de twee iconische treurwilgen aan de kop van de Trompbrug in Groningen was geveld. Of geknakt eigenlijk. Hij bleek al langer ziek te zijn en uiteindelijk niet bestand tegen de korte maar heftige zomerstorm van enkele dagen geleden. Het verbaasde me hoeveel dit losmaakte bij de Stadjers, inclusief mezelf. Ik fiets vrijwel dagelijks over de brug en het gaf echt even een kleine schok om die opengevallen plek te zien. Maar waarom eigenlijk?
Het was best wel een dingetje. De gevelde boom kwam in alle lokale media aan bod en op de restanten van de afgescheurde stam hadden mensen bloemen neergelegd en briefjes met een boodschap. Terwijl ik hier foto’s van maakte hoorde ik voorbijgangers zonder uitzondering opmerkingen maken en dan vooral dat het zo zonde was van die mooie boom.
Het zijn dit soort momenten die de verbondenheid van de mens met hun natuurlijke omgeving laten zien, en daarmee ook de betekenis die we er zelf aan geven. Niet per sé op de manier zoals de ‘spiritueel wakkere mens’ die in het openbaar bomen staat te knuffelen maar op een manier die aanwezig is zonder dat we ons daar altijd bewust van zijn.
Een open wond van een geknakte boom lijkt dat onbewuste even naar de oppervlakte te halen.
De afgelopen jaren is er steeds meer bekend geworden over hoe bomen met elkaar communiceren, vooral door de bestseller Het verborgen leven van bomen van de Duitse boswachter Peter Wohlleben. Hij beschreef wortelstelsels die onder de grond een soort brein vormen, een ‘wood wide web’. Boomwortels communiceren via waarneembare frequenties over grote afstand om elkaar te helpen of te waarschuwen. Althans volgens Wohlleben. Er is kritiek op deze interpretatie van hem, want volgens enkele wetenschappers is er helemaal geen sprake van ‘helpen’ of ‘waarschuwen’ en zijn het gewoon chemische processen die tussen de wortels plaatsvinden. Andere wetenschappers stellen dat de kennis over de connectie tussen bomen nog maar in de kinderschoenen staat en de resultaten van onderzoeken juist wel in de richting van Wohllebens bevindingen wijzen. Ikzelf vind het vooral opvallend dat mensen het idee van die communicatie tussen bomen zo mooi vinden.
Omdat wij zelf ook zo zijn.
Ook zonder verdere kennis zien we iets in bomen dat verder gaat dan alleen maar een mooi beeld. Dat werd bijvoorbeeld duidelijk toen vorig jaar in Engeland de geliefde Sycamore Gap Tree door vandalen was omgezaagd (!) De boom was een icoon, beeldbepalend op een speciale plek bij Hadrian’s Wall en was ook te zien in de film Robin Hood: Prince of thieves (die met Kevin Costner). De boom inspireerde tot het schrijven van gedichten en boeken, als een plek voor huwelijksaanzoeken en het uitstrooien van as van overleden dierbaren. Er werd dan ook met ontzetting gereageerd op de onthutsende daad en men sprak zelfs van moord op de boom. Begrijpelijk, ik vond het ook nogal aangrijpend om de foto’s ervan te zien.
Hoe nu verder voor onze overgebleven boom? De wetenschappelijke kennis maakt het aannemelijk dat deze zal merken dat de andere boom er niet meer is. Zal deze treurwilg de komende tijd gaan treuren om dit verlies? Dat idee vind ik nog best sneu, want dat is natuurlijk de andere kant van verbondenheid, er kan ook verlies plaatsvinden. Dan is het goed om te weten dat er snel weer een boom geplant zal worden, een grote, dus de boom zal niet lang alleen blijven.
Voor de gevelde boom wil ik nog zeggen: Je was machtig en prachtig.
kijktip: docu op rtv noord over de band van mensen met bomen: https://www.rtvnoord.nl/tv/aflevering/lievelingsboom/1166866_20240630183000
Reactie plaatsen
Reacties