Ophef in Davos over blote benen

Klein voorafje: sinds de coronapandemie en de bijkomende pandemie van complottheorieën is het lastig om kritiek op het jaarlijkse World Economic Forum (WEF) in Davos te hebben. Het is alsof je steeds eerst een disclaimer moet geven dat je kritiek gaat over de ondemocratische invloed van het grote geld op overheden, dat armoede en de klimaatramp maar niet aangepakt worden omdat dat niet in het belang van de superrijken is en niet dat je denkt dat de elite bestaat uit hagedissen die de wereld in hun greep hebben. Je moet nog uitkijken dat de deelnemers aan het WEF niet een soort van bondgenoten worden omdat je allebei in dezelfde realiteit leeft. Een rampzalige realiteit, want fantastisch voor hun kleine groepje en kut voor vrijwel de gehele mensheid en alles wat er nog aan leven over is op aarde, maar desalniettemin een gedeelde realiteit. Wat ook bij die realiteit hoort is de façade van welwillendheid om de problemen van de wereld op te lossen. Je hoort in Davos alleen maar over liefdadigheid, die aflaat om de status quo in stand te houden en niets over echte oplossingen. Het is een toneelstuk en iedereen weet het maar het wordt desalniettemin elk jaar weer opgevoerd. Maar dat gaat nu veranderen, volgens journalist Zoe Williams in The Guardian.

Een miljardair is niet hetzelfde als een miljonair, al zien velen dat wel zo.

Williams signaleert ongemak in Davos over het nieuwe openlijke machtsvertoon van de tech- miljardairs, met name Elon Musk en Mark Zuckerberg. Zij trekken het gordijn van geveinsde sociale betrokkenheid van de mondiale elite weg en niemand kan ze stoppen met hun honderden miljarden. Want het is die enorme ophoping van geld bij een paar individuen die te weinig als gevaar wordt gezien, stelt Williams. Een miljardair is niet hetzelfde als een miljonair, al zien velen dat wel zo. Miljardairs hebben ongezond veel invloed in de wereld, dat is al heel lang zo, maar dat werd verborgen gehouden. Nu niet meer dus. Davos, dat bestond om de wereld te doen geloven dat het een algemeen belang was dat er een kleine groep superrijken was omdat zij goed doen voor de wereld is in één klap achterhaald, aldus Williams. De tech bro’s hebben het gordijn weggetrokken en doen niet meer alsof zij andere belangen nastreven dan hun eigen macht en rijkdom. Dat is een angstige situatie, wie weet wat ze allemaal gaan aanrichten, maar er is ook een positieve kant. Juist die zichtbare, destructieve kant van de concentratie van kapitaal kan een verandering inluiden. Zoals internet-activist Marleen Stikker zegt in een interview in de Volkskrant

‘Kennelijk moet het gedrag van de grote techbedrijven eerst bizar zichtbaar zijn voordat mensen echt een keer actie ondernemen. Dat laatste moeten we koesteren.’

Ik ben benieuwd naar wie van de WEF-leden hun masker zullen laten vallen en hoe snel. Koningshuizen bijvoorbeeld zijn vaste klanten in Davos en de Britse kroonprins William heeft er al een beschamend onderdanige ontmoeting met Donald Trump opzitten.

Het WEF zal nog terugverlangen naar tijden waarin het problemen van een heel andere orde had, zoals de blote benen van (destijds) Facebook-topvrouw Sheryl Sandberg waar ik in 2016 een stukje over schreef:

Rond het World Economic Forum in Davos, de grootste eliteconferentie ter wereld, was in 2016 in de marge een kleine ophef ontstaan rond de kleding van Facebook-topvrouw Sheryl Sandberg.

Want Sandberg zag er dan wel zoals altijd onberispelijk uit, maar: ze droeg geen pantykousen. 'Weet ze wel hoe hoog Davos in de bergen ligt en hoe koud het daar is?' gonsde het rond.
Had ze een dress-code gebroken? In interviews hamert powervrouw Neelie Kroes, Nederlands boegbeeld van de power-look voor vrouwen, er altijd op dat vrouwen pantykousen onder hun rok of jurk moeten dragen, ook al is het zo heet dat je panty's bijna smelten.

Maar wie wel eens een streetstyle-blog bezoekt, is het vast al opgevallen dat Sandberg de nieuwste trend volgt: Blote benen in de winter zijn hot! Het valt alleen wel op dat de trendzettende vrouwen altijd in de buurt van modeshows of een haute couture-winkel gefotografeerd zijn. Niet je gemiddelde buurvrouw zeg maar.
Mode is natuurlijk altijd een middel geweest om klasseverschillen te benadrukken. Deze trend is daarvoor ideaal: wie kan er nou middenin de winter in een dikke, wollen designerjas met daaronder blote benen en open sandaaltjes rondlopen?


Wat Sheryl Sandberg betreft: volgt ze gewoon de laatste mode, of is het een bewust gekozen etaleren van haar machtige positie? Misschien is het een logisch gevolg van het verkeren in de losgezongen wereld van de superrijken waarbij het niet uitmaakt waar je je bevindt. Als het winter is hoef je niet door de kou en sneeuw naar je geparkeerde auto te lopen, want de verwarmde limo staat voor je hotel te wachten en levert je overal voor de deur weer af, ook voor die van je privé-jet. Van daaruit stap je op je volgende, tropische locatie in een airconditioned limo. Je hoeft je nergens speciaal voor te kleden, alleen maar voor de boardrooms, die altijd eenzelfde aangename temperatuur hebben, ongeacht de weersomstandigheden van het betreffende land.

Ik heb dan ook zo'n vermoeden dat deze trend geen brede navolging zal vinden, en daarmee in de wereld van de superrijken juist een blijvertje zal zijn. Meer nog dan de power-look van Kroes straalt het niet alleen macht uit, maar ook privilege. Iedereen kan met een panty en een colbert met Sue Ellen-schoudervullingen het powerdressen nabootsen. Maar die blote benen in de winter liggen echt buiten het bereik van de meesten van ons, voor sommigen is het zelfs een onvrijwillige realiteit. Dat geeft die trend nog weer een extra dimensie, die van de vrije keuze: Blote benen in de winter, niet omdat het moet, maar omdat het kan.